dinsdag 27 februari 2024

Mijn natuur video's

Mijn naam is Jozef van der Heijden. Ik woon in de Brabantse Hulsel. Ik fotografeer al sinds de 70er jaren. Ik begon met een kleinbeeld fotocamera en een Super 8 filmcamera met geluidsregistratie. Op de boerderij filmde ik Groenlingen en Kneuen die de jongen op hun nest verzorgde. Mijn interesse gaat naar de natuur in het algemeen. Van vogels tot paddenstoelen, mossen, korstmossen en  landschappen. Maar vogels fascineren mij wel het meest. Daarnaast ben lid van diverse natuurbescherming organisaties (zie de logo's hieronder).

Hoewel vogels mijn voorkeur genieten, ontdekte ik op 4 januari 2019 de Opkrullende strookzwam in de bossen van Hapert, officieel de 19e geregistreerde vondst in Nederland sinds 1855 en de eerste sinds 1985. Daarna vond ik nog twee plaatsen waar deze zeer zwam voor kwam. Op 16 oktober 2019 vond ik op Landgoed Wellenseind de eveneens zeer-zeldzame Kroontjesknotszwam. Verspreidingsatlas.nl meldt sinds 1990 slechts 105 vindplaatsen in Nederland.

Volg mij op: Facebook Twitter YouTube en met jozefvanderheijden-foto.nl. Onderwerpen: Alles wat de natuur gedurende de jaargetijden bieden.

Grondwater welt op uit de beregeningsput

Het grondwater staat zo hoog dat het opwelt uit de beregeningsput. De akker zal wel iets lager liggen als elders, zodat van hoger gelegen plaatsen het water ondergronds zich verplaatst en op lagere gronden omhoog welt. Dit is een vorm van kwelwater.


Grondwater welt op uit de beregeningsput

Kwel is uittredend grondwater. "Kwel is grondwater dat door natuurlijke of kunstmatige hoogteverschillen in grondwaterspiegels door dijken of doorlatende ondergrond in polders terecht komt en kan plaatselijk aan de oppervlakte treden. Wanneer een dijk teveel water doorlaat, ontstaat kwel. Als er geen kanaal met dijken in de buurt zijn, kan het ook van (veel)hoger gelegen gronden komen waar na veel neerslag (regen) is gevallen. Als de grondwaterverzadiging extreme vormen aan neemt zal het door de communicerende werking op lagergelegen gronden opwellen. Een beregeningsput is natuurlijk een open verbinding met de wateraders waardoor het water makkelijk omhoog komt. Omdat de pijp gescheurd is komt het daar uit de naar buiten.

Kwel kan ook voorkomen in een sloot. Dat noemen we een kwelsloot. Door een ondergrondse waterstroom van een hoger naar een lager gelegen gebied verplaatst het water zich over afstanden van enkele meters tot meerdere kilometers. Omdat sloten lager in het landschap liggen zal het water dat ondergronds onder druk staat daar makkelijk kunnen uitstromen.

zondag 18 februari 2024

De Futen zijn weer aan het baltsen

Het is nog relatief vroeg in het jaar, maar de eerste baltsende futen zijn al waargenomen. Daarbij bewegen twee futen zich synchroon tegenover elkaar op het water, terwijl ze allerlei verschillende bewegingen maken. De balts is het geritualiseerde gedrag dat dieren vertonen voorafgaand aan het paren. Iedere soort heeft zijn typische balts. Vaak spelen kleuren, geluiden en zang, geuren en speciale bewegingen een rol.


De Futen zijn weer aan het baltsen

Futen hebben een uitgebreid baltsgedrag. Ze voeren twee soorten dansen uit tijdens de balts. In de eerste dans gaan het mannetje en het wijfje zij aan zij over het wateroppervlak. Voor de tweede dans duiken zij onder water en komen ze terug boven met een bek vol plantenslierten. Vooral bij vogels is baltsgedrag vaak sterk ontwikkeld. De balts vergroot de bereidheid tot paring, tijdens de balts neemt de seksuele motivatie toe. Tegelijkertijd vermindert de balts de agressie tussen de partners.

Aantal eieren gemiddeld 3-4, varieert van 1-6. Meestal één broedsel, soms tweede als jongen eerste nest 6-7 weken oud zijn. Broedduur: 25-29 dagen.

donderdag 15 februari 2024

Water uit Schotelven stroomt over de zandweg

Het water dat uit de waterberging aan het Schotelven - even ten noorden van Netersel - loost het water over de zandweg het bos in. Omdat het pad niet meer berijdbaar was geworden zijn aan de kant van het bos greppeltjes gegraven. Wandelaars met laarzen kunnen de plassen met droge voeten passeren. Mountainbikers lukt dat ook nog, maar met de gewone fiets wordt dat wat lastiger.


Water uit Schotelven stroomt over de zandweg

De waterberging aan het Schotelven / Witvensberg is aangelegd om regenwater te bergen en die langzaam in de grond te laten wegzakken. Zo wordt het grondwaterpeil verhoogd, wat de verdroging helpt tegengaan. De waterberging vangt water bij hevige regen op en vermindert de kans op ondergelopen akker. Door het water op een groot oppervlak op te slaan krijgt het de kans om het grondwaterpeil te verhogen. Als het water lang blijft staan, ontwikkelen zich nieuwe natuur waterplassen.

Het oorspronkelijke Schotelven van voor 1950 - waar de huidige weg naar is vernoemd - bestaat niet meer. Bij de landbouwontginning rond 1950 is het Schotelven verdwenen. Bij de herinrichting van het Dal van de Groote Beerze en Natte Natuurparel De Utrecht, waar de Neterselse Heide ook onder valt, is het Natura 2000 gebied uitgebreid. Een brede strook landbouwgrond werd aangekocht en omgevormd tot natuurgebied. Daar is de voedselrijke toplaag afgeschraapt, waar oude plantenzaden die in de diepere bodem zijn overgebleven nu ontkiemen en meer kans op overleven krijgen doordat de grond die nu voedselarm is. Als de vernatting van het gebied stand houdt, krijgt ook deze plas de kans om zich te ontwikkelen.

Nu is het Natura 2000 gebied, net als Neterselse Heide, waar het direct aan grenst. Omdat het daar een rust- en broedgebied betreft is niet toegankelijk voor publiek. Overigens mogen wandelaars en fietsers nergens buiten de opengestelde paden. Daar lijkt zich niet iedereen van bewust te zijn. Regelmatig lopen mensen met een niet aangelijnde hond naar het water en beseffen niet hoe gestrest de broedvogels daar op reageren.